Het ophalen en verzenden, uit het hele land door vrijwilligers van oud koper o.a. niet

meer geldige rijwielbelastingplaatje en andere oude metalen t.b.v. het TBC fonds.

Vele duizenden kilo’s zijn er op de wijze voor het goede doel ingezameld.

Hoeveel verzamelplaatjes zijn er.

Lange tijd is er onzekerheid geweest over “hoeveel soorten rijwielbelastingplaatjes” er nu eigenlijk zijn. Veel en langdurig onderzoek heeft uiteindelijk een duidelijk antwoord gegeven op deze onzekerheid.

Er bestaan rijwielplaatjes vanaf 1924 tot en met 1940/41 in de gewone uitvoering, is 17 stuks.

Hiernaast bestaan er van deze zelfde jaren met een gat erin voor diegene die niet in de inkomsten belasting vielen, en vanaf 1933 komen daar de vele werklozen bij, ook 17 stuks.

Dan zijn er plaatjes, ook vanaf 1924 t/m 1940/41, met een vijfpuntig ster uitponsen voor de hier te lande zijnde diplomaten met hun gezinsleden, zoals dat zo mooi omschreven staat, dus ook 17 stuks.

Om de vele diefstallen van de plaatjes te ontmoedigen, bedachten twee heren uit Hilversum, voor het tijdvak 1934/35, om de naam en adres van de eigenaar in de plaatjes te ponsen. Zij bedachten een naam “Ome Jan (v. Zutphen) fonds”. In hun propaganda stelden zijn voor om 80% van hun winst te schenken aan Zonnestraal te Hilversum (TBC bestrijding) en 20% als onkosten. Maar de uitvoering bleek andersom; 80% voor de bedenkers en 20% voor Zonnestraal. De bevolking en de vele nieuwsmedia, schrijvende pers, keerden zich massaal tegen deze verdeling. Het Ome Jan (van Zutphen) fonds heeft slechts één plaatje (1933-1934) met naam uitgebracht.

Twee jaar later, tijdvak 1936/37, kwam het A.V.O. “Arbeid Voor Onvolwaardigen” met een landelijke campagne om het stempelen te laten uitvoeren door, onder hun hoede staande minder- en invaliden, er op deze wijze hun brood te laten verdienen. Zij werden gesteund door het grote bedrijfsleven, het ministerie van financiën en andere overheidsinstellingen. Dit werd een groot succes. Het A.V.O. heeft het tot het einde van de rijwielbelasting, 1940/41, volgehouden, en vele onvolwaardigen aan werk geholpen. Dit bracht voor de verzamelaar 7 plaatjes op met naaminslag.

Als we alle onderdelen optellen, komen we uit op:

Zo is er voor de verzamelaar nog een gebied bijgekomen van maar liefst  37

verschillende mijncodes in de rijwielbelastingplaatjes.

Ondanks de vele jaren lange negatieve publiciteit, heeft deze belastingvorm ook een positieve zijde. De niet meer geldige rijwielplaatjes kon men deponeren in grote bussen bij de postkantoren. Het verkregen kopen werd ingezameld en verkocht ten goede aan het TBC fonds. Vele onvolwaardigen hebben hun brood kunnen verdienen met het inponsen van naam en adres van de eigenaar van het rijwielbelastingplaatje. Ook z.g. “plaatjes vastmakers” namen zo een graantje mee in hun karige weekgeld.

Maar toch was het een verfoeide belastingvorm!!

Zonnestraal  –  Sanatorium voor arbeidstherapie  –   Hilversum

Uw   naam  en   adres   in  uw rijwielplaatje.  –  Het preventief
middel   tegen   diefstal   van   rijwielplaatjes  dat  de stichting
“Zonnestraal” ten bate der T.B.C.-bestrijding zal  exploiteeren.
Afbeelding is slechts een eerste advertentie.
Plaatje in deze uitvoering bestaat NIET.

Schoonmaken van rijwielbelastingplaatjes

Corrosie:     aantasting door 1 roest of 2 verwering

                    1 roestvlekken op koper is bijna niet te verwijderen. Met veel geduld en een polijstmachine, maar het blijft zichtbaar.

                    2 verwering is goed te behandelen met koperpoets. Een lichte verwering is ook te behandelen met een zacht gummetje. Zware verwering moet eerst voorbehandeld worden door het plaatje 2 x 24 uur te laten weken in wei (vocht dat overblijft na maken van kaas).

 

Erosie:         wateraantasting.  Een polijstmachine kan soms uitkomst brengen, maar het is het zelfde als roest: het blijft zichtbaar.

Kopergroen: geoxideerd koper, is hetzelfde als wateraantasting.

 

Rijwielbelastingplaatje worden nog steeds gevonden onder bomen en struiken en zijn veelal aangetast door grondwater. De ingevreten zuren zijn bijna niet te verwijderen waardoor de plaatjes niet veel meer waard zijn voor de verzamelaar. Het is jammer, maar waar.

 

Hoe kwamen de plaatjes in de grond terecht?: Met het uitbreken van de tweede wereld oorlog werd er een invordering van rijwielen ingesteld door de toenmalige bezetter. Ook koper werd ingevorderd, dit alles om te hergebruiken voor het vervaardigen van oorlogstuig. Denk aan tanks en kogels.  Veel Nederlanders weigerde dit en verstopte zoveel mogelijk onder nieuwe aanplant van bomen en struiken, vooral bij herenhuizen en boerderijen.